Spirala zadłużenia to bardzo negatywne zjawisko, o którym przeważnie już słyszeliśmy i z którym możemy mieć do czynienia dopiero, wtedy kiedy sami będziemy tracili kontrolę nad zadłużaniem się. Zdecydowanie jednak warto wiedzieć, czym jest spirala zadłużenia, jak się przed nią bronić i co robić, aby uniknąć tarapatów finansowych. Z pozoru nawet niewinne decyzje czy myślenie finansowe może doprowadzić nas do takiej sytuacji. W tym tekście prezentujemy wszystkie najważniejsze informacje o spirali zadłużenia i podpowiadamy co zrobić, jeśli już się w niej znajdziemy
Czym jest spirala zadłużenia?
Spirala zadłużenia to sytuacja, w której spłacamy jedno zobowiązanie np. kredyt kolejnym kredytem z nowym oprocentowaniem, powiększając swoje zadłużenie do tego stopnia, że w pewnym momencie tracimy możliwości wyjścia z tej patowej sytuacji. Jest ona procesem ciągłym, które polega na podejmowaniu nieodpowiednich decyzji kredytowych. Kierują one nas w stronę coraz większego i szybszego zadłużania się. Gdy znajdujemy się już w spirali zadłużenia, w pewnym momencie tracimy jakakolwiek możliwość wyjścia z niej, gdyż wydatki spowodowane nowymi kredytowymi są na tyle duże, że przewyższają nasze dochody. Finałem spirali zadłużenia jest najczęściej bankructwo, gdyż nie mamy możliwości rozwiązania tej kwestii. Ogólnie proces spirali zadłużenia podzielić można na kilka etapów. Do momentu przewyższenia wydatków nad przychodami pomniejszonymi o sumę na życie możemy jeszcze wyjść ze spirali, wykonując konkretne ruchy finansowe. Po przekroczeniu tej granicy również jest to możliwe, choć często to bardzo żmudny i trudny proces, a czasami zakończony bankructwem.
Wpadniecie w spiralę zadłużania, spowodowane jest najczęściej brakiem wiedzy na tematy finansowe oraz brakiem podstawowych umiejętności finansowych. Bardzo często osoby wpadające w nią nie znają się na finansach czy bankowości. Przez to podejmują nieodpowiednie decyzje, nie potrafią zaplanować pewnych rozwiązań lub ulegają namowom banków, biorąc kolejne zobowiązania, zanadto obciążając swój budżet domowy. Sytuacja taka może być również spowodowana koniecznością brania kolejnych pożyczek np. w trudnej sytuacji życiowej, kiedy jest to jedyne wyjście uniknięcia dużo gorszych konsekwencji np. związanych ze zdrowiem. Gdy dochodzi do spirali zadłużenia oraz utraty płynności finansowej w pierwszej kolejności przestajemy spłacać nasze zobowiązania, następnie rozpoczyna się windykacja należności, a ostatecznie umowa kredytowa zostaje wypowiedziana i długu zostaje sprzedany czy przekazany do komornika po uzyskaniu wyroku sądowego.
Jak unikać spirali zadłużenia?
Spirali zadłużenia uniknąć możemy na kilka sposobów. Z pewnością nigdy nie można spłacać jednych zobowiązań innymi – nawet jeśli miałoby dojść do windykacji czy niespłacania jednego kredytu. Biorąc kolejne zobowiązani na spłatę przedniego, przesuniemy tylko w czasie moment niewypłacalności, a później będziemy mieli dużo większe długi wynikające z kilku kredytów. Po jak najszybszym przerwaniu zadłużania się powinniśmy próbować renegocjować warunki obecnych zobowiązań lub ustalić nowy harmonogram spłaty z bankiem lub firmą prywatną. Możemy poprosić też o pożyczkę rodzinę, która pożyczy nam środki za darmo. W takiej sytuacji zyskamy na czasie, ale do oddania będziemy mieli taką samą sumę rodzinie, a nie większą jak ma to miejsce przy kredytach bankowych i nie wpadniemy w spiralę zadłużenia. Do tego celu wykorzystać możemy darmowe chwilówki od prywatnych firm pożyczkowych czy kartę kredytową z okresem bezodsetkowym czyli produkty finansowe bez oprocentowana.
Jak wyjść ze spirali zadłużenia?
Jeśli znaleźliśmy się już w spirali zadłużenia, istnieje kilka możliwości wyjścia z niej. Warto również określić czy znajdujemy się momencie przed utratą płynności finansowej, gdy dopiero powiększamy zadłużenie czy już ją utraciliśmy, gdyż w obu przypadkach działania będą różne. W sytuacji, kiedy dopiero brniemy w zadłużenie i powiększamy je, biorąc kolejne pożyczki na spłatę poprzednich, z pewnością powinniśmy przerwać ten łańcuch zdecydowanym ruchem i nie brać żadnych kolejnych zobowiązań, które będą służyły jedynie spłacaniu poprzednich. W takiej sytuacji powinniśmy spróbować negocjować warunki obecnych umów z bankami, np. zmniejszając ratę, rozkładając zobowiązanie na mniejsze części, tak abyśmy mogli spłacać je z bieżących przychodów. Gdy to się nie uda, dobrym rozwiązaniem jest wzięcie kredytu konsolidacyjnego. Spłaci on wszystkie poprzednie zobowiązania i będzie miał jedną mniejszą miesięczną ratę, którą będziemy spłacali dłużej. Wzięcie tego kredytu sprawi, że z mniejszym obciążeniem ratalnym – nawet o więcej niż połowę miesięcznie znajdziemy się w dobrej sytuacji finansowej i będzie stać nas na płacenie tej jednej raty. Gdy oba rozwiązania nie wchodzą z jakichś względów w grę np. zbyt małej zdolności kredytowej, warto skorzystać z prywatnego doradztwa finansowego. Koszt jednej wizyty jest podobny do ceny konsultacji lekarskiej. Specjalista przeanalizuje naszą sytuację, powie nam co mamy zrobić oraz pomoże wykonać konkretne kroki. Wychodząc ze spirali zadłużenia, musimy również obniżyć maksymalnie nasz poziom życia i wszystkie wolne środki przeznaczyć na szybką spłatę zobowiązań, abyśmy nie musieli zaciągać kolejnych.
Gdy straciliśmy już płynność finansową i nie mamy środków na spłatę zobowiązań, nie powinniśmy brać pożyczek w prywatnych firmach finansowych, które udzielają ich czasami nawet pomimo posiadania zadłużenia. W takiej sytuacji najczęściej nie otrzymamy już kolejnych kredytów czy pożyczek i musimy rozpocząć ich spłacanie. Nie powinniśmy przejmować się zanadto długami, gdyż nic to nie da. Ich spłacanie powinniśmy rozpocząć w kolejności od tych najmniejszych do największych. Szybko spłacone dwa lub trzy rozwiązania dadzą nam motywację oraz pozwolą pozbyć się kontaktu z kilkoma bankami czy firmami, co znacznie ułatwi cały proces wychodzenia zadłużenia. Warto też skorzystać z pomocy firm antywindykacyjnych, które mogą pomóc nam w tym procesie lub w naszym imieniu zajmować się tą sprawą. Ostatecznym sposobem na wyjście ze spirali zadłużenia jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Od pewnego czasu możemy jako osoby prywatne ogłosić taką upadłość w sądzie. Polega ona na przepadku całego naszego majątku – w tym również i długów. Jeśli go nie poddamy, będziemy mogli rozpocząć życie finansowe od zera. Gdy jednak mamy cenne przedmioty czy nieruchomości, sąd ustala plan spłaty wierzycieli, który będzie akceptowalny w naszej sytuacji finansowej lub zasądzi ich sprzedaż.
